BHP W SZKOLE I NA

ZAJĘCIACH PRAKTYCZNYCH

       W CZASIE EPIDEMI  KORONAVIRUSA            

W swojej publikacji pragnę zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania pracy na zajęciach praktycznych u pracodawców prywatnych oraz warsztatach szkolnych podczas ogłoszenia stanu epidemicznego, a zawłaszcza na możliwość zakażenia bardzo niebezpiecznym dla zdrowia  wirusem  SARS-CoV-2 o nazwie  COVID-19, która została ogłoszona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i obowiązuje oficjalnie. "CO" w nazwie oznacza koronę (ang. corona), "VI" – wirus (ang. virus), "D" - chorobę (ang. disease), a liczba 19 wskazuje rok pojawienia się wirusa – 2019 (Corona-Virus-Disease-2019). Różnica między koronawirusem a COVID-19 jest taka, że koronawirus to czynnik wywołujący chorobę, a COVID-19 to choroba, czyli zespół objawów spowodowanych przez ten czynnik.

W tej pracy opisałem zasady bezpieczeństwa, które powinny być zastosowane w zakładach pracy a zwłaszcza tam, gdzie znajdują się uczniowie odbywający praktyki przyuczające do zawodu oraz zasady udzielania pierwszej pomocy z możliwym ryzykiem zakażenia ratownika koronawirusem.

Związku ze śmiertelnym zagrożeniem jakie może wystąpić na terytorium Polski  w obawie o stan zdrowia  społeczeństwa zagrożonego szybko rozprzestrzeniającym się wirusem ogłoszono stan epidemii,  który wprowadzono na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. „Stan epidemii to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii.”

Związku z rozporządzeniem i jego późniejszymi zmianami oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy  nadkłada się na pracodawców  dodatkowe obowiązki związane z zabezpieczeniem pracownika praktykanta przed przypadkowym zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2 . Oznacza to, że pracodawca powinien podejmować niezwłocznie  określone działania zmierzające do ochrony pracowników przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

W tym celu należy zwiększyć dystans dzielący poszczególnych pracowników tak, aby odległość pomiędzy nimi była większa niż 2m,

ponadto należy wyposażyć pracowników w środki ochrony indywidualnej takie jak  maski ochronne, ale powinny to być maski z odpowiednimi filtrami. Maski jednorazowe – to takie które po ich założeniu użytkujemy do momentu ściągnięcia z twarzy. Ponowne założenie nie gwarantuje skutecznej ochrony. Maski wielokrotnego użytku –są to produkty wykonane  z dzianiny bawełnianej dwuwarstwowej poddanej procesowi uszlachetniania na bazie tlenku cynku , jonów srebra, który jest równomiernie wbudowany w strukturę dzianiny. Dodatkowo pracownicy powinni zostać poinstruowani o prawidłowym ich stosowaniu. Nieodpowiednie użytkowanie oraz nieprzestrzeganie rygorystycznych zasad epidemiologii nie tylko nie da żadnej ochrony, ale może być nawet zagrożeniem dla użytkownika maseczki. Maska ochronna powinna zasłaniać nos i usta jednocześnie, nie może przykrywać twarzy tylko częściowo. Obowiązkowo noszona w miejscach, gdzie jest duże nagromadzenie ludzi.  Potencjalna duża grupa ludzi w której nie zachowuje się odpowiedniego dystansu pomiędzy nimi  jest olbrzymim ryzykiem zarażenia się wirusem zwłaszcza bez ochrony indywidualnej. Zalecenia wskazują, że maseczki ochronne powinny nosić osoby chore, osoby opiekujące się chorymi oraz personel medyczny pracujący z pacjentami podejrzewanymi o zakażenie koronawirusem.  

 W przypadku kiedy niemożliwe jest zastosowanie środków  właściwej separacji pomiędzy poszczególnymi pracownikami należy zastosować bariery które uniemożliwią przemieszczanie się kropelek wydostających się z dróg oddechowych, a więc przez usta i nos podczas oddychania oraz kaszlu. Mogą być to osłony na twarz wykonane z materiałów  przeźroczystych zapewniających odpowiednią widoczność podczas wykonywania pracy, bariery z pleksi, osłony ze zwykłej folii lub przegrody ze szkła akrylowego ograniczające bezpośredni kontakt pracowników  jak również pracowników i klientów.

Kolejnym etapem ochrony przed zakażeniem  jest obowiązkowe posiadanie przez pracowników rękawiczek jednorazowych. Jest to szczególnie ważne, jeśli przykładowo pracownicy mają kontakt z pieniędzmi, czy dokumentami przekazywanymi "z ręki do ręki". Rękawice mogą być dość skutecznym środkiem ochrony indywidualnej, o ile faktycznie będą użytkowane jako jednorazowe. Oznacza to, że po ich zdjęciu pracownik nie może ich założyć ponownie. Bardzo ważne jest również, aby pracownik nie dotykał twarzy rękami w rękawiczkach, o czym należy pamiętać .

Jednym z najważniejszych działań z zakresu ochrony przed zakażeniem jest proces dezynfekcji, czyli pracownik  oraz wszystkie inne osoby pozostające w zakładzie pracy przed przystąpieniem do pracy,  w trakcie jej trwania oraz po jej zakończeniu, ale również w przypadkach szczególnych, takich jak uszkodzenie odzieży ochronnej powinny  poddać się zabiegowi dezynfekcji, czyli gruntownemu myciu rąk przez ok 30-60sekund, a następnie użyć dostępnego środka do dezynfekcji.  Każdorazowo po zakończeniu działań w pomieszczeniu w którym wykonywany był proces pracy, należy te pomieszczenie zdezynfekować, przewietrzyć  poprzez otwarcie okien. Nie zaleca się używania klimatyzacji, która nie posiada na swoim wyposażeniu specjalnych filtrów, które gwarantują oczyszczenie powietrza z wszelkich patogenów.

W czasie zagrożenia epidemicznego należy pamiętać o zasadach udzielania pierwszej pomocy w stosunku  do osób jej potrzebujących. Zasady jej udzielanie nie zmieniają się, przy czym należy pamiętać o:

5. Udzielaniu pierwszej pomocy w rękawiczkach jednorazowych dodatkowo odkażonych środkiem dezynfekującym.
5. Zabezpieczeniu twarzy ratownika maseczką, podczas sprawdzenia czynności życiowych poszkodowanego.
5. Podczas sprawdzenia czynności życiowych poszkodowanego należy zacząć od oceny sytuacji i oceny bezpieczeństwa. Ocenę sytuacji należy wykonać, aby wiedzieć co przekazać  podczas rozmowy z dyspozytorem.
5. Należy poinformować o naszym podejrzeniu zakażenia koronawirusem,  co może objawiać się następującymi symptomami:

• • • • gorączka,
      • kaszel (raczej suchy),
      • duszność.

Ponadto częste występowanie  bólu mięśni, bólu głowy, bólu gardła,  kaszlu. Biegunka występuje tylko u 2–3% chorych. Objawy zwykle pojawiają się między 2 a 14 dniem po zakażeniu.                                                                                      W ocenie bezpieczeństwa, jak sama nazwa mówi musimy określić, czy możemy przeprowadzić pierwszą pomoc bez narażenia siebie czy osób trzecich na niebezpieczeństwo. Jeżeli zagrożone jest życie bądź zdrowie, nasze lub osób trzecich, mamy prawo odmówić czynności ratunkowych, bez poniesienia konsekwencji prawnych. To co zrobimy zależy od nas.

5. Sprawdzanie przytomności, ocena stanu poszkodowanego. Nigdy nie wiadomo co się działo z poszkodowanym, istnieje ryzyko zarażenia się się inną chorobą. Sprawdzając przytomność, podchodzimy do poszkodowanego i kładziemy mu rękę na czole ( w przypadku, gdy jest przytomny może próbować podnieść głowę, nie mając świadomości o uszkodzeniu kręgosłupa ).  Drugą ręką lekko go szturchamy,  zadajemy  pytania sprawdzając,  czy jest przytomny. Jeśli nie odpowiada, wsuwamy rękę pomiędzy jego palce i rozpoznajemy, czy nas słyszy. Jeżeli tak, prosimy o  ściśnięcie naszej dłoni ( dla dodatkowej pewności).
5. Wezwanie  Służb  Ratunkowych:  Jeżeli  stwierdzimy  brak funkcji  życiowych  tj.  oddechu  oraz krążenia, jak najszybciej należy wezwać pomoc. Dzwonimy o na numer 112    lub    999. Przy zgłaszaniu wezwania należy podać   swoje podejrzenie dotyczące zarażenia  lub stwierdzenia zakażenia koronawirusem  u poszkodowanego  a także:                                                                                                          - miejsce zdarzenia                                                                                                    - rodzaj zdarzenia (wypadek drogowy, wypadek w pracy, etc.)                                     - liczbę poszkodowanych                                                                                            - stan poszkodowanych                                                                                              - imię i nazwisko wzywającego pomocy                                                                 --- numer telefonu, z którego dzwonimy                                                                              Jeżeli jest to osoba nam znana, możemy też skorzystać z algorytmu SAMPLE:                                                                S –Symptomy                                                                                                                     A –Alergie                                                                                                                     M –Przyjęte Medykamenty                                                                                            P –Przebyte choroby                                                                                                         L –Lunch czyli posiłek przed wystąpieniem symptomów                                                  E –Ewentualnie co się stało, co doprowadziło do urazu?
5.  Udrożnienie  dróg  oddechowych w warunkach podejrzenia zakażenia u osoby której udzielamy pierwszej pomocy należy:                                            
5. a) ściągnąć odzież z klatki piersiowej poszkodowanego                                                    b) położyć  jedną rękę na czole poszkodowanego, a drugą pod brodę i ostrożnie odchylając głowę do tyłu, tym samym udrożniając drogi oddechowe,
5.  c) bacznie obserwować ruch klatki piersiowej – brak ruchu może świadczyć o braku oddechu. Wówczas  należy zaobserwować skórę poszkodowanego. Jeżeli jest blada, sina, chłodna lub  wilgotna powinna upewnić ratownika o braku oddechu                                                                                              
5.    d) kolejnym krokiem powinno być sprawdzenie oddechu, ale z obawy o zakażenie, to  ratownik  podejmuje decyzję o wykonanie tej czynności. Wiąże się to z  ryzykiem  zakażenia, braku środków ochrony. Przyjmujemy, że po sprawdzeniu braku ruchów klatki piersiowej i na podstawie wyglądu skóry zakładając, że poszkodowany nie oddycha, przystępujemy niezwłocznie do resuscytacji krążeniowo-oddechowej.  Jeżeli ratownik podejmie decyzję o dodatkowym upewnieniu się i wykonaniu następujących czynności w tym celu należy przyłożyć głowę do twarzy poszkodowanego w taki sposób, aby jego oddech skierowany był  w kierunku ucha, a wzrok  na klatkę piersiową, sprawdzamy unoszenie się klatki  piersiowej.  Oddech  monitorujemy  przez  10  sekund.  Jeżeli  ratownik stwierdzi, że  oddech  jest,  przechodzimy  do punktu 6.Uwaga!Nigdy nie podchodzimy do poszkodowanego od tyłu oraz nie przechodzimy nad nim.  Nigdy nie sprawdzamy przytomności klepiąc poszkodowanego po twarzy, ponieważ może zareagować agresją. Jedna prosta sztuczka na sprawdzenie oddechu: licząc sekundy liczymy 121, 122, 123, ..., ponieważ powiedzenie 121, zajmuje nam jedną sekundę.
5. Przed  przystąpieniem  do  RKO  (tj.  Resuscytacja  Krążeniowo-Odddechowa),  należy  ułożyć poszkodowanego w prostej pozycji, na twardym stabilnym i równym podłożu ( sprawdzić, czy pod plecami nie ma np. kamieni podczas wykonywania uściśnięć mogłoby dojść do uszkodzenia kręgosłupa wyniku dodatkowych naprężeń).Wykonujemy  uciski klatki  piersiowej w  stosunku  30 uciśnięć  w tempie  100  na minutę. Wykonujemy  mniej-więcej  po  środku  klatki  piersiowej,  a  uciskamy  tylko  samymi nadgarstkami, aby nie złamać żeber poszkodowanemu – w przypadku osób u których podejrzewamy zakażenie koronawirusem,  nie wykonujemy sztucznego oddychania.  Wyjątek stanowi resuscytacja prowadzona przez zespól ratownictwa medycznego ze specjalnym zabezpieczeniem.  
5. Zakończenie RKO: Przestajemy wykonywać RKO w trzech przypadkach:   a)Przywrócenie funkcji życiowych u poszkodowanego.                                b)Przyjazd wykwalifikowanych służb ratunkowych.                                        c)Zmęczenie ratowaniem. (Jeżeli jest taka możliwość, to kiedy się zmęczymy, inna osoba musi przejąć po nas reanimację. Kiedy przyjadą wykwalifikowane służby, mają obowiązek wziąć na siebie dalsze czynności związane z ratowaniem poszkodowanego.
5. Pozycję bezpieczną stosujemy, kiedy poszkodowany ma funkcje życiowe, ale jest nieprzytomny. Jeżeli podchodzimy do poszkodowanego od jego lewej strony: lewą rękę ustawiamy w okolicach głowy pod kątem prostym, a prawą przykładamy do lewego policzka. Podnosimy prawe kolano poszkodowanego do góry, po czym ostrożnie przekładamy poszkodowanego do pozycji bezpiecznej. Z prawej strony analogicznie tak samo. Na koniec odchylamy głowę do tyłu, aby udrożnić drogi oddechowe.                                                                                                       Kobiety w ciąży przekładamy zawsze na lewą stronę, aby zmniejszyć nacisk macicy na żyłę główną dolną.

Na zakończenie chciałbym dodać, że tylko właściwa postawa, to znaczy stosowanie się do obostrzeń,  obowiązek  izolacji, przestrzeganie restrykcji w przemieszczaniu się komunikacją publiczną, nie gromadzenie się społeczeństwa oraz zastosowanie się do instrukcji zawartych w mojej publikacji może uchronić czytelnika przed zakażeniem, a w konsekwencji ciężką chorobą. Głównym celem mojej pracy jest uświadomienie pracownikom-uczniom jakiej ochrony muszą żądać od swoich pracodawców w trosce o swój najcenniejszy dar jakim jest ZDROWIE.

Andrzej GAŁAN